काठमाडौं । ललितपुर बंगलामुखीका सयम महर्जन पहिले ढुंगेधाराको पानीमा निर्भर थिए । खाना पकाउने, कपडा धुनेलगायत कार्यका लागि ढुंगेधाराबाट आउने पानी पर्याप्त हुन्थ्यो ।

तर अहिले ढुंगेधाराको अवस्था बदलिएको छ, उसैगरी सयमको पनि । ढुंगेधाराको पानी थाप्न उनी अहिले राति उठ्नु पर्छ । तैपनि आवश्यकतानुसार चाहे जति पाउँदैनन् । ‘पहिले–पहिले हिटीमा बाह्रै महिना पानी आउँथ्यो । खाना पकाउनेदेखि लुगा धुनेसम्मका काम गर्न ढुंगेधाराको पानी छेलोखेलो पुग्थ्यो । अहिले पानीको मुहान सुक्दै गएकाले विकल्पमा जार तथा ट्यांकरको पानी प्रयोग गरिरहेको छु,’ उनले भने ।

काठमाडौं उपत्यकामा रहेका सांस्कृतिक एवं पुरातात्विक महत्त्वका ढुंगेधारा (हिटी) ले कुनै समय यहाँका बासिन्दाको पानीको आवश्यकता मात्र पूरा गरेका थिएनन्, सहरी सौन्दर्यकरणसमेत बढाएका थिए । तर बढ्दो अव्यवस्थित सहरीकरण, सम्पदाको महत्त्वबोधमा आएको कमीलगायत कारणले काठमाडौं उपत्यकाका ढुंगेधाराहरूको अस्तित्त्व संकटमा पर्दै गएको छ । काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्लामा कुनै समय ३५० वटा ढुंगेधाराहरू थिए । तर अहिले ती हिटीहरू मासिएर २९० मा झरेको छ ।